Pojęcie lęku zawodowego występuje na rynku pracy od zawsze, ale od pewnego czasu zostaje zauważone i uświadomione.

Lęk zawodowy znany również jako lęk przed pracą lub fobia zawodowa, to stan emocjonalny, który charakteryzuje się silnym niepokojem lub strachem związanym z pracą lub zawodem. Osoby cierpiące na lęk zawodowy mogą doświadczać różnych objawów, takich jak ból brzucha, nudności, zawroty głowy, pocenie się, problemy ze snem, przyspieszone bicie serca, panika lub ataki lęku.

Lęk zawodowy może być spowodowany różnymi czynnikami m.in.:

PERFEKCJONIZM zawodowy –  to tendencja do dążenia do doskonałości w wykonywanej pracy lub w osiąganiu celów zawodowych. Osoby dotknięte perfekcjonizmem zawodowym często mają wysokie oczekiwania wobec siebie, są skoncentrowane na szczegółach i skrupulatne w wykonywaniu obowiązków, zależy im na doskonałości, szczegółach i precyzji, często są samokrytyczni i niezwykle skrupulatni. Mają tendencję do unikania ryzyka i błędów, dążąc do idealnego wyniku we wszystkim, co robią.  Często ponoszą dużą presję i niezadowolenie w przypadku nieosiągnięcia swoich standardów lub celów zawodowych.
Perfekcjonizm zawodowy czasem przynosi pozytywne skutki np. wysoka jakość pracy,  najczęściej jednak są to negatywne konsekwencje taki jak przeciążenie pracą, stres, obniżone poczucie własnej wartości czy trudności w delegowaniu zadań. Przekłada się to na sytuacje stresujące, potęgujące wewnętrzny lęk.

PRESJA społeczna – jeżeli jest ciągła może prowadzić do stresu, lęku i innych problemów zdrowia psychicznego. Jej źródłem może być rodzina, przyjaciele lub ogólnie społeczeństwo uważając ją za osobę nieudolną oraz nie potrafiącą spełnić oczekiwań społecznych w znaczący sposób obniża jej samoocenę. Presja społeczna może wywoływać również niewłaściwe zachowania np. picie alkoholu w nadmiarze, palenie papierosów, agresywność, zażywania narkotyków.

IZOLACJA społeczna na rynku pracy może mieć negatywny wpływ zarówno na pracownika, jak i na firmę. Pracownik, który doświadcza izolacji, może odczuwać stres, lęk i obniżoną samoocenę. Może to prowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego, a także wydajności i wyników w pracy.
Firma, która nie stawia na integrację społeczną i nie tworzy przestrzeni dla różnorodności, może stracić kreatywność, innowacyjność i talent. Pracownicy, którzy czują się izolowani, mogą nie być zaangażowani w pracę i niechętni do udzielania się w zespołowych projektach. Może to ograniczyć możliwości rozwoju firmy i wpływać negatywnie na jej reputację.

NIERÓWNOŚCI społeczne na rynku pracy związane są ściśle z: płcią, wykształceniem, niepełnosprawnością, klasą społeczną, wiekiem, etnicznością. Mają negatywny wpływ na dostęp do zrównoważonego i sprawiedliwego zatrudnienia, wpływając na ekonomiczne i społeczne nierówności w społeczeństwie. Są to również różnice w dostępie do zatrudnienia, wynagrodzeniu, awansie zawodowym, warunkach pracy i innych aspektach związanych z zatrudnieniem między różnymi grupami społecznymi.

KONFLIKTY w miejscu pracy obejmują trudne relacje z kolegami lub przełożonymi, mobbing, sytuacje stresujące, odpowiedzialność za zadania, powodują stres i napięcie emocjonalne wywołując negatywne emocje np. gniew, frustrację, smutek czy niepokój. Obniżają motywację i zaangażowanie. Konflikty  mogą wpływać na postrzeganie pracy jako niemiłej lub niesprawiedliwej, co wpływa na niski poziom satysfakcji z pracy. Niekorzystnie oddziałują na efektywność pracy zespołowej, prowadząc do obniżenia  wydajności i jakości wykonywanych zadań. Konflikty wpływają też na wyższy poziom absencji pracownika, który zaczyna unikać stresującej pracy.

NISKA samoocena  odnosi się do sposobu, w jaki pracownik ocenia swoje własne umiejętności, kompetencje i sukcesy w miejscu pracy. Niska samoocena negatywnie wpływa na motywację, wydajność i ogólne samopoczucie w miejscu pracy. Pracownik o niskiej samoocenie zwykle ma niskie poczucie własnej wartości i wątpi w swoje umiejętności, co przekłada się na jego zaangażowanie i zaufanie do siebie.

Jak można zauważyć ognisk zapalnych powodujących lęk zawodowy jest sporo, powyżej wymieniłam je w bardzo ogólnym zarysie, a mogą one rozpadać się na wiele jeszcze mniejszych czynników. Dlatego ważne jest, aby starać się je minimalizować i pokonywać, a w jaki sposób, o tym w drugiej części artykułu…